Ung thư là một trong những căn bệnh nan giải nhất hiện nay. Để phát hiện sớm và chữa trị, chúng ta cần cần làm các xét nghiệm sớm. Cùng tìm hiểu chỉ số CA 72-4 cho biết điều gì và ai có nguy cơ cần xét nghiệm chỉ số này qua bài viết dưới đây.
Chỉ số CA 72-4 là gì?
CA 72-4 là tên viết tắt của kháng nguyên carbohydrate 72-4 hoặc kháng nguyên ung thư 72-4 (cancer antigen 72-4). Kháng nguyên ung thư CA 72-4 được thấy trên bề mặt của nhiều loại tế bào như tế bào buồng trứng, vú, đại tràng, tụy, đặc biệt là tế bào ung thư biểu mô dạ dày.
Khi nào cần làm xét nghiệm CA 72-4?
Xem ngay: chỉ số Bisshop để biết thêm về chỉ số này
Xét nghiệm CA 72-4 thường được chỉ định trong việc:
- Theo dõi sau điều trị: CA 72-4 cũng được sử dụng để theo dõi việc đáp ứng điều trị của bệnh nhân ung thư, xác định giai đoạn và tiên lượng cho bệnh ung thư.
- Theo dõi ung thư tái phát: Sau điều trị ung thư, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh làm xét nghiệm CA 72-4 để tiên lượng khả năng tái phát sau điều trị.
- Chẩn đoán sớm ung thư: Chỉ số CA 72-4 được tìm thấy trong máu. Đây là chất chỉ điểm giúp phát hiện sớm một số bệnh lý ung thư như dạ dày, buồng trứng, đại trực tràng… Tuy nhiên xét nghiệm này chưa thể khẳng định chính xác người bệnh có mắc ung thư hay không, do đó người bệnh cần làm thêm các xét nghiệm, chẩn đoán chuyên sâu khác như siêu âm, chụp X-quang, sinh thiết…
Chỉ số CA 72-4 cho biết điều gì?
Giá trị bình thường của CA 72-4 trong huyết tương là ≤ 6 U/mL. Nhiều người cho rằng nồng độ CA 72-4 trong máu cao chắc chắn là dấu hiệu của ung thư dạ dày. Quan điểm này là sai lầm.
CA 72-4 có thể tăng cả trong một số bệnh lành tính ví dụ như viêm tụy (3%), xơ gan (4%), bệnh phổi (17-19%), bệnh khớp (21%), bệnh buồng trứng lành tính (3-4%), bệnh tuyến vú (10%), các bệnh đường tiêu hóa lành tính (5%).
Tuy nhiên, khi kết hợp CA 72-4 với một số dấu ấn ung thư khác như CEA hoặc CA 19-9, độ đặc hiệu lâm sàng trong các bệnh lành tính cũng tăng lên đáng kể.
Chỉ số CA 72-4 là chất chỉ điểm gợi ý một số bệnh ung thư như:
- Chỉ số CA 72-4 tăng trong ung thư dạ dày: Độ nhạy lâm sàng của CA 72-4 là 28-80%, hay gặp là 40-46%.
- Chỉ số CA 72-4 tăng trong ung thư buồng trứng: Độ nhạy lâm sàng của CA 72-4 trong chẩn đoán ung thư buồng trứng là 47-80%, ở giai đoạn I-II là 10%, ở giai đoạn III-IV là 56%.
- Chỉ số CA 72-4 tăng trong ung thư đại trực tràng: Độ nhạy lâm sàng của CA 72-4 trong chẩn đoán ung thư đại trực tràng là 20-41%
- Các bệnh ung thư khác: Mức độ CA 72-4 được thấy tăng ở 35-52% số bệnh nhân ung thư đường mật, 17-35% số bệnh nhân ung thư tụy và chỉ ở 4-25% số bệnh nhân ung thư thực quản. Mức độ CA 72-4 được thấy tăng ở 54% số bệnh nhân ung thư nội mạc tử cung, 24% số bệnh nhân ung thư vú và chỉ ở 14% số bệnh nhân ung thư cổ tử cung.
Ai có nguy cơ tăng CA 72-4 trong máu?
Click ngay: chỉ số MPV là gì để biết thêm về chỉ số này
- Tiền sử bỏng dạ dày, thực quản do acid, base;
- Tuổi trên 45 tuổi, nam giới có nguy cơ mắc ung thư dạ dày cao hơn so với nữ giới;
- Gia đình có người mắc ung thư dạ dày;
- Người có tiền sử viêm loét dạ dày – tá tràng;
- Thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia, sử dụng các chất kích thích như: cafein, cocain…;
- Tiền sử mắc bệnh lý đường tiêu hoá;
- Thường xuyên tiếp xúc với các tia phóng xạ hoặc các hoá chất gây độc cho cơ thể.
Chỉ định xét nghiệm CA 72-4 khi nào?
Chỉ định tuyệt đối
Khi bệnh nhân có bất kỳ biểu hiện nào nghi ngờ ung thư dạ dày như: gầy sút cân, ăn uống kém, mệt mỏi, hay ợ hơi, ợ chua, đau tức vùng thượng vị, rối loạn đại tiện… các bác sĩ sẽ cho chỉ định xét nghiệm CA 72-4. Ngoài ra, xét nghiệm CA 72-4 còn được chỉ định ở những bệnh nhân đã và đang điều trị ung thư dạ dày để theo dõi đáp ứng điều trị và kiểm soát tái phát.
Chỉ định tương đối
CA 72-4 còn được chế xuất bởi các tế bào ở buồng trứng. Do đó, ngoài là dấu ấn trong ung thư dạ dày, Ca 72-4 còn được chỉ định trong trường hợp nghi ngờ ung thư buồng trứng thể nhày.
Trên đây là chỉ số CA 72-4 cho biết điều gì và ai có nguy cơ cần xét nghiệm chỉ số này. Hy vọng bài viết của chúng tôi đã cung cấp cho bạn nhiều thông tin.
